Koelvloeistof motor vervangen

Wat is de functie van koelvloeistof in een motor?

De functie van koelvloeistof is, je raad het al koelen. Maar waarom is koelvloeistof onderdeel van een motorfiets en hoe werkt het technisch gezien?

Wat de meeste van jullie al weten is dat koelvloeistof een motorblok koelt, maar wat de meeste niet weten is dat koelvloeistof ook verwarmt. Het is namelijk zo dat de olie minder snel op temperatuur komt dan koelvloeistof.

Dus zodra de koelvloeistoftemperatuur oploopt verwarmt de koelvloeistof de olie op. Dit proces gebeurt in de warmtewisselaar en zijn naam verraad zich dan ook.

De koude start van een motorblok is het slechtste proces als het gaat om motorslijtage. Ja er zijn er nog wel meer, maar laten we het revven van een motor even achterwegen laten.

Dus wat je met een motorblok wil is dus in een gezond tempo dat motorblok opwarmen. Nu je weet dat koelvloeistof dus ook voor de opwarm fase van een motorblok zorgt kunnen we eens gaan kijken naar het koelen er van.

Een gezonde temperatuur van een motorblok ligt zo tussen de 82 en de 90 graden. Daarboven is wordt de motor thermisch te warm en daaronder dus te koud.

Koelvloeistof kan net als water koken bij 100 graden, dit gebeurt in het motorblok pas bij 120 graden doordat de koelvloeistof afgesloten is van zuurstof.

Er zijn combinaties van koelmiddel met antivries toevoegingen die tot 135 graden gaan, maar gemiddeld genomen slaat bij de meeste merken rond de 120 graden de koelvloeistof aan de kook. Alles behalve gewenst, maar in een gezonde situatie gebeurt dit uiteraard niet.

Waarom is het belangrijk dat je koelvloeistof op tijd ververst?

Koelvloeistof bestaat uit een samenstelling van meerdere toevoegingen en stropen.

Denk hierbij aan glycol welke er voor zorgt dat een vloeistof niet of vertraagd bevriest. Glycol zorgt er voor dat de koelvloeistof bijvoorbeeld pas bevriest bij -30 graden. Er zullen varianten zijn die extremer gaan, bijvoorbeeld in hele koude landen of gebieden.

De stropen en andere additieven zorgen ervoor dat een koelsysteem:

• Het tegen gaan van corrosie. Vaak is de binnenkant van een radiateur van onbehandeld aluminium, welke kan corroderen.
• De draaiende delen blijft smeren. Denk hierbij aan de rotor pomp welke vaak via het blok wordt aangedreven. De mechanical seal in het blok dicht af terwijl er een axiale roterende beweging is in die pomp. Toch best knap dat iets wat draait ook kan afdichten zonder dat er een keerring tussen geplaatst is.
• Zorgen dat rubberen delen soepel blijven en niet uitdrogen of aangetast raken.
• Vuildelen capsuleren. Denk hierbij aan kleine delen metaal welke heel lichtjes kunnen los raken. Ook kunnen er soms kleine pakking resten en andere fijn stoffen in de koelvloeistof terecht komen.

Hoe controleer ik het koelvloeistof niveau?

Het koelvloeistof niveau is te controleren op meerdere manieren. 1 hiervan en dit is ook de meest gebruikelijke, is om het koelvloeistof niveau te controleren bij het  koelvloeistofreservoir.

De motor moet hiervoor op een rechte ondergrond geplaatst worden en de motor moet recht op staan. Dit kun je samen met een partner doen. De één houd de motor recht en de ander controleert bij het koelvloeistof overloopreservoir het niveau.

De koelvloeistofreservoirs zitten vaak gemonteerd op diverse plekken en hebben dus geen standaard montage positie. Vaak houden fabrikanten er wel rekening mee dat het reservoir makkelijk te zien is vanaf de buitenkant van de motor en dat je niet al te veel hoeft te demonteren om het koelvloeistofniveau te kunnen bepalen.

Je kijkt om het niveau af te lezen naar de MIN of MAX streep die in het kunststof gedrukt staan. Als je de streepjes of aflezingen hebt gevonden bepaal je zo je niveau om te bepalen of er te veel of te weinig in zit.

Vaak is het koelvloeistofniveau slecht af te lezen omdat het reservoir van dik doorzichtig kunststof is gemaakt. Gebruik hiervoor een zak of garagelamp, of die van je telefoon om zo een goede inschatting te maken van het niveau.

Welke fouten kan ik maken bij het controleren van mijn koelvloeistofniveau?

Wat vaak in tegenstelling tot het controleren van het koelvloeistofniveau bij een auto verkeerd wordt gedaan is dat er wordt gecontroleerd en eventueel bij wordt gevuld net als bij een auto.

Bij een auto is het namelijk zo dat het reservoir een “drukreservoir” is en deze moet tot aan de max index gevuld worden. Een koelsysteem van een motor pijl je bij voorbaat koud en aan de min index.

Het is namelijk zo dat wanneer je bij het koelvloeistofreservoir van een motor boven de max indicator vult er de kans bestaat dat wanneer de motor op bedrijfstemperatuur komt het niveau in het reservoir dusdanig stijgt, dat deze via het overloop kanaal over de motor heen loopt.

Dit wil je dus zien te voor komen, want dan lekt de koelvloeistof dus in warme toestand over het blok, kuipdelen, framewerk en soms ook de banden. Dat laatste zou heel gevaarlijk kunnen zijn in bochten.

Het is zo dat de overloopleidingen van het koelvloeistofreservoir zich vaak laten uitmonden ter hoogte van de achterbrug onder de motor. Als de motor warm is, kan je de motor het beste aan de max indicator vullen en bij thuiskomst wanneer de motor afgekoeld is controleren op de min indicator.

Zo zie je maar, het lijkt een eenvoudig systeem, maar je kan er dus heel makkelijk dure fouten mee maken.

Hoe tap ik mijn koelvloeistof af?

Bijna elke motor heeft een aftapplug op het blok zitten of op de radiateur om de koelvloeistof af te tappen.

Zet de motor voor het aftappen op een rechte ondergrond recht op. Zet de motor op een middenbok of paddock stand. Zoek in het werkplaatshandboek of de gebruikershandleiding de aftapplug op.

Als je deze gevonden hebt kan je deze eruit draaien en leeg laten lopen in een opvangbak. Wanneer de koelvloeistof is uitgelekt kan je motor nog een paar keer heen en weer schudden om er zeker van te zijn dat bijna alles eruit is gelopen.

Daarna pak je een nieuwe afdichtingsring en monteer je de aftapplug terug en zet je deze vast op het juiste moment. Vaak +/- 6 nm.

Hoe vul ik mijn motor af met koelvloeistof?

Je begint hierbij altijd bij de radiateur, en wanneer er geen luchtbellen meer te zien zijn kan je de radiateurdop erop draaien. Let wel op dat je soms goed in de slangen van het koelsysteem moet knijpen om alle lucht er goed uit te krijgen.

Soms kan het ook helpen om de motor 10 seconde te laten draaien zonder radiateurdop om zo zeker te weten dat het niveau niet verder zakt. Als dit gebeurt is vul je het koelvloeistofreservoir netjes af op de min indicator en ben je klaar.

Koelvloeistof systeem reinigen

Het kan zo zijn dat er door corrosie of door een kapotte keerring of motorblok het koelsysteem vervuild raakt. Ook kan dit afzetting zijn van de gietijzeren delen van het motorblok.

Dit uit zich op meerdere manieren, want dit uit zich vaak door: dikke oranje substantie, of wat lijkt op oranje roestig koelwater. Als je de oorzaak hiervan hebt gevonden kun je beginnen met het reinigen.

Er zijn diverse producten op de markt, maar wij werken zelf met een ecologisch door de natuur af te breken reinigingsmiddel van Forté. Zij zijn expert op het gebied van reinigen van automotive gerelateerde voertuigen, zoals auto’s en motoren.

Wanneer je bij een koude motor het koelsysteem vult met water en de flacon van Forté bij de radiateurdop laat je daarna de motor op bedrijfstemperatuur komen en laat je deze 30 minuten draaien zonder de motor op de weg te belasten.

Hierna is het zaak en tevens net zo gevaarlijk om het op hoge druk staande koelsysteem af te tappen. Dit is met recht een klus voor de specialist, want je kan je goed verbranden.

Hierboven vertelde ik namelijk dat de motor wel makkelijk 120 graden kon worden. Wanneer het koelsysteem leeggelopen is spoel je deze meermaals na met demi-water of kraanwater.

Zorg dat je niet op een extreem warm motorblok, ijskoud water toevoegt, want dat zou scheuren in het blok kunnen veroorzaken. Hierna zul je zien dat bijna alle vervuiling uit het koelsysteem is.

Het kan ook zijn dat je dit proces nog een keer moet herhalen. Soms kan het ook zo zijn dat jouw koelvloeistofreservoir dusdanig is vervuild dat deze met de hand gereinigd moeten worden met bijvoorbeeld remmen reiniger.

Als laatst kun je starten met het vullen van koelvloeistof. Je begint hierbij altijd bij de radiateur, en wanneer er geen luchtbellen meer te zien zijn kan je de radiateurdop erop draaien.

Let er wel op dat je soms goed in de slangen van het koelsysteem moet knijpen om alle lucht er goed uit te krijgen. Soms kan het ook helpen om de motor 10 seconde te laten draaien zonder radiateurdop om zo zeker te weten dat het niveau niet verder zakt. Als dit gebeurt is vul je het koelvloeistofreservoir netjes af op de min indicator en ben je klaar.