Balhoofdlagers motor

Wat doen balhoofdlagers in een motor?

Balhoofdlagers in een motor verzorgen een cruciale rol binnen de motor. Deze verzorgen namelijk het sturende vermogen van de motor. Elke stuur beweging die door de bestuurder gemaakt moet gaan worden, zal via het stuur, het t-stuk met balhoofdlagers, voorvorkpoten via de banden worden door gegeven aan het wegdek.

De balhoofdlagers zijn geplaatst tussen de t-stuk, de kroonplaten en het frame. Een goede afstelling van de balhoofdlagers is van groot belang, aangezien slecht afgestelde lagers leiden tot onprettig stuurgedrag. Daarom is het belangrijk dat je kan herkennen hoe deze versleten zijn, te los of te strak.

Samengevat in dit artikel kun je o.a terug vinden:

• Wat doen balhoofdlagers?
• Waar zitten balhoofdlagers gemonteerd
• Hoe controleer ik of ze vervangen moeten worden
• Hoe kan ik zelf voelen of ze mogelijk te los of te strak zitten.

Balhoofdlagers zijn vaak gemaakt van gehard staal, waardoor ze heel lang mee kunnen gaan. Bij een motorfiets zien we vaak dat deze minimaal 40 tot 80.000 kilometer mee moeten gaan.

De smering speelt hierbij een belangrijke rol: wanneer de lagers goed in het vet staan, kan dit de levensduur behoorlijk doen verhogen. Het vet zorgt voor een smeer film, net als olie dat doet in een blok.

Om er voor te zorgen dat het vet op zijn plek blijft zitten, wordt deze afgedicht met seals of afdichtingsringen. Door deze seals krijgen: water, vuil en zand geen toetreding tot de lagers en zal het vet zo lang mogelijk onaangetast blijven.

Hoe controleer ik de afstelling van mijn balhoofdlagers?

We leggen jou hieronder uit wat je kan doen om te erkennen of jouw balhoofdlagers versleten zijn. Echter geeft het je een handleiding, en bij lichte twijfel begin er dan niet aan.

Wij kijken bij ons in de werkplaats met 10 minuten na of deze nog in orde zijn, maar de mannen hebben natuurlijk ook jaren van ervaring in de handen.

Mocht je dit toch zelf willen doen, dan is het zaak dat je de motor dusdanig weet te positioneren zodat het voorwiel los is van de grond. Dit kan middels een motorheftafel en het plaatsen van een krik, of paddockstands voor de motor onder de motor te plaatsen.

Als het voorwiel volledig vrij is van de grond, en je deze vrij van uiterst links naar rechts kan draaien kan je gaan beginnen.

Pak jouw voorvorkpoten beet terwijl je voor de motor staat. Probeer te voelen of er ruimte op de hele stuurinrichting zit als je deze in de rijrichting van voren naar achter probeert te duwen. Zie dit ook op de bijgevoegde afbeelding.

Als je deze met gepaste kracht heen en weer beweegt en je voelt geen tik, knap of speling op de lagers, dan kunnen we stellen dat ze goed staan of redelijk in de goede richting. Het laatste wat we moeten controleren, is draait mijn stuur te licht of te zwaar.

Deze afstelling aan de balhoofdlagers zijn namelijk belangrijk voor de levensduur. Dit kan je zelf doen, maar dit vergt ook voornamelijk veel ervaring.

Als je vanuit de rechtuit positie het wiel een gepaste duw geeft tegen de stuurnok aan, moet deze vrijwel neutraal weer terug keren in de rechtuit rij positie.

Dit controleer je zo wel links als de rechter kant op. Komt het wiel niet terug naar rechtuit posistie door de duw die je het wiel gaf, dan kun je stellen dat de balhoofdlagers te strak staan afgesteld. Mocht het wiel te ver doorslaan, kunnen we stellen dat de lagers te licht staan afgesteld.

In beide gevallen zul je de balhoofdlagers af moeten stellen.

Hoe weet ik of mijn balhoofdlagers versleten zijn of vervangen moeten worden?

De meeste kilometers rijden we nagenoeg rechtdoor. Als wij een stoepje op rijden doen we dit vaak ook altijd terwijl we hier met een recht stuur tegenop rijden.

Door al deze krachten kan er slijtage op treden in de balhoofdlagers. Waar dan ook vaak voelbaar een versleten balhoofdlager ontstaan is in de rechtuit rijpositie.

Deze is ook makkelijk te voelen, als je de motor positioneert zoals in de vorige alinea beschreven. Als je motor op de juiste manier hebt geplaatst en het voorwiel volledig vrij van de grond is, kan je gaan beginnen.

In tegenstelling van het controleren van de afstelling, zul je bij versleten lagers niet veel geweld hoeven te gebruiken om een héél klein deukje te kunnen voelen als je het stuur maar een paar graden links of rechtsom draait.

Dus je pakt het wiel beet draait heel rustig een paar graden naar links en rechts, en mocht je dit deukje voelen dan zijn de lagers officieel versleten. Dit deukje in de lagers is eigenlijk weggesleten staal uit jouw lagers en dit komt doordat je vaak al die kilometers rechtdoor rijdt. Ja het klink technisch, maar dat is het ook.

Wat je ook eens zou kunnen vragen bij jouw motorzaak is of je bij dit proces mee mag kijken, want dan kan je dit voortaan zelf.

Mocht je heel goed weten hoe jouw balhoofdlager werken en hoe je hier onderhoud aan kan plegen, zorg dan dat je altijd met het juiste vet werkt om deze te smeren. En zorg voor het juiste vervangen en afstel gereedschap om jouw balhoofdlagers af te stellen.

Mocht je de lagers zelf vervangen hebben, houd er dan rekening mee dat deze na 500 kilometer opnieuw gecontroleerd moeten worden op de afstelling, omdat in die eerste kilometers de lager schalen verder kunnen inzakken na montage.